ภาวะเปราะบาง (Frailty)

ภาวะเปราะบาง เป็นกลุ่มอาการที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในผู้ที่มีสภาวะเปลี่ยนผ่านจากสภาพแข็งแรงสู่ภาวะอ่อนแอ ทั้งทางกาย จิต และสังคม อันเป็นสาเหตุหลักของผลลัพธ์ไม่พึงประสงค์ ทั้งการหกล้ม ภาวะทุพพลภาพ ความพิการถาวร คุณภาพชีวิตลดลง ความต้องการการดูแลที่ซับซ้อน นอกจากนี้ภาวะเปราะบางยังเป็นสาเหตุหลักของความต้องการการดูแลใกล้ชิดในผู้สูงอายุอีกด้วย

‍

ภาวะเปราะบางมีลักษณะดังต่อไปนี้

- กล้ามเนื้ออ่อนแรง

- กิจกรรมทางกายต่ำ เหนื่อยมากขึ้น หายใจแรงขึ้นในกิจกรรมที่เคยทำ

- เดินช้าลง

- มีความเหนื่อยล้าทางอารมณ์และความคิด รู้สึกคุณค่าในตนเองลดลง

- น้ำหนักลดลงโดยไม่เจตนาร่วมกับภาวะอ่อนแอ โดยลดลงมากกว่า 4.5 กิโลกรัมเมื่อเทียบกับปีที่แล้ว

‍

ภาวะเปราะบางตามความรุนแรงได้ดังนี้

กลุ่มเสี่ยงต่อภาวะเปราะบาง: ต้องปรับพฤติกรรมเพื่อคงสุขภาวะที่ดีในการส่งเสริมสุขภาพ

กลุ่มที่เริ่มมีภาวะเปราะบางหรือกลุ่มเสี่ยงสูงต่อภาวะเปราะบาง: ต้องปรับพฤติกรรมและเสริมกำลังใจเพื่อชะลอและฟื้นคืนภาวะเปราะบาง

กลุ่มผู้เปราะบางที่มีความซับซ้อนของโรค: ต้องการการส่งเสริมป้องกันจากทีมสหสาขาวิชาชีพและองค์กรในชุมชนเพื่อลดผลลัพธ์ไม่พึงประสงค์

‍

การป้องกันผู้ป่วยในภาวะเปราะบาง

- เพิ่มการออกกำลังกาย ทั้งชนืดต้านทานและแอโรบิก, ไทชิ

- ปรับสิ่งแวดล้อมเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดการพลัดตกหกล้ม

- เสริมโปรตีนช่วยในการรักษามวลกล้ามเนื้อ

- บำรุงรักษาสุขภาพช่องปาก ร่วมกับจำกัดปริมาณน้ำตาล

- ให้ความรู้ครอบครัวเรื่องการเปลี่ยนแปลงในภาวะเปราะบาง

‍

ดังนั้นหากที่บ้านของท่านมีสมาชิกสูงอายุอาศัยอยู่ร่วมด้วย สิ่งที่ควรให้ความสำคัญคือการคอยเอาใจใส่ และหมั่นสังเกตลักษณะการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งทางกาย และจิตใจ

แต่หากให้ความช่วยเหลือมากกเกินความจำเป็น (Overcare) อาจส่งผลให้ผู้สูงอายุไม่ได้ใช้สมรรถภาพที่ตนเองมีอยู่ได้เต็มที่ และนำมาสู่การเกิดภาวะถดถอยของร่างกาย (Disuse Syndrome)

หรือขอเข้ารับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อขอคำแนะนำในการดูแล ฟื้นฟูทางกายภาพ และสุขสภาพจิต

‍

‍
เอกสารอ้างอิง : ธัญยรัชต์ องค์มีเกียรติ วทบ.. ภาวะเปราะบางในผู้สูงอายุ: กรณีศึกษา,
THAI JOURNAL OF NURSING COUNCIL VOL. 33 NO.3 JULY-SEPTEMBER 2018

‍